Op verzoek: knutselcursus: aandrijving

Er zijn inmiddels 2 vragen gekomen over klussen aan de Versatile. Ik heb niet ervaring met alle Versatiles; ik heb eigenlijk alleen ervaring met de eerste generatie Versatiles die nog de oude achterbrug hebben met trommelrem en kettingeleiderwieltje inwendig (de nieuwe achterbruggen hebben een schijfrem en een kettingeleider'schaatsje')

Eerst maar even een foto:



Zo..... dat zijn even flink wat pijlen. En er ontbreken ook nog een stuk of 3 à 4 rode pijlen maar de bijbehorende boutjes zijn niet te zien op de foto maar ik neem aan dat iemand met een Versatile genoeg verbeelding heeft om die laatste 3 te vinden. Die zijn trouwens lastig om te verwijderen! Je kan daar niet echt geweldig goed bij.

Goed, het openen van de achterbrug:

1) Schakel de Rohloff naar de 1e versnelling (alleen handiger bij het terug plaatsen van het klikboxje). Het betreft de donker blauwe pijl. Daar zit normaal de zwarte klikbox die je met de grote schroef los kan draaien, met de hand. De klikbox moet eraf om de kabels niet te beschadigen zodra je de achterbrug omlaag klapt.
2) Haal de fiets van de handrem
3) Leg de fiets op z'n kant
4) Draai de bout met de groene pijl uit de achteras
5) Draai de zeegroenblauwe (cyaan) schroef los. De achterbrug kan je nu omlaag kantelen. Kijk wel uit met de remkabel; ook deze kan je beschadigen als je wat te lomp bezig gaat. Zo heb ik een keer een knik erin gekregen; dan wil de fiets niet meer goed op de parkeerrem en er ook niet meer goed vanaf. Niet handig dus. Ik heb toen de kabel moeten vervangen.
6) Draai de groene bout eruit (ik bedoel uiteraard de bout met de groene pijl, maar dit schrijft vlotter en zal ik dus vanaf nu blijven doen)
7) Draai de paarse bout eruit. Hierbij zal het wiel van de achteras schuiven. Mogelijk moet de brug nog wat verder naar beneden gekanteld worden omdat anders het wiel in de wielkast blijft steken. Ben je vergeten de fiets van de parkeerrem te halen, dan zal het wiel er niet vanaf komen omdat hij door de rem wordt vastehouden.
8) Nu kunnen alle rode boutjes rondom eruit gedraaid worden. Dit zijn er een stuk of 17. Ook de 5 gele schroeven moet je er nu uit draaien (doe je dat niet, dan til je de Rohloffnaaf in één keer met het deksel omhoog en dat wil dus niet)

Het deksel van de achterbrug kan nu eraf getild worden. Bij de Rohloffnaaf en bij de achteras kan het wat lastig gaan; je moet het deksel netjes recht omhoog eraf trekken.
Let even goed op bij de Rohloffnaaf. Deze heeft heel wat gaten met in twee daarvan een pennetje. Onder die pennetjes zit een veertje. Je wil die dingen niet kwijtraken. Zorg dus dat die pennetjes netjes erin zitten en blijven zitten. De kans bestaat dat zo'n pennetje in het deksel blijft steken. Mocht dat gebeurd zijn: uit het deksel halen en in de naaf drukken.

Als de Rohloffnaaf uit de fiets moet, is het handig om de hele bodem los te trekken.

Maar eerst halen we de ketting van de Rohloffnaaf af in de achterbrug. Hiervoor moet je even de ketting van de kettingspanner wippen. Daarna kan je (mogelijk enigeszins lastig wegens ruimtegebrek tussen tandwiel en achterbrug) de ketting van het grote wiel van de Rohloffnaaf halen.

De bodem heeft 3 platen. De voorste is een smalle tussen de voetgaten. Die moet los. Daarachter zit de plaat waarachter de rem- en stuurdingen zitten; die zit midden tussen de voorwielen. Die kan blijven zitten. Dan heb je de plaat die daar weer achter zit. Die moet er wel af.

Zodra de ketting zichtbaar is, kan de kettingspanner losgehaald worden. Bij mij moet je dan bij het voorste gat zijn. Aan de achterkant van het gat zit een veer vastgehaakt. Deze veer zit aan de kettingspanner. Haak de veer van de bodemplaat los (maar laat hem aan de kettingspanner zitten)



Nu de spanning van de voorste ketting is, kan je de Rohloffnaaf uit de achterbrug tillen. Met een schroevendraaier kan je de ketting van het kleine tandwiel van de Rohloffnaaf wippen.

Vullen van de naaf: lees de handleiding van de naaf.

Dan het terugplaatsen van het geheel. Dat is wat lastiger.

Eerst moet de Rohloffnaaf terug geplaatst worden. Daartoe moet de voorste ketting weer om het kleine tandwiel gelegd worden. Ik doe het puur met de hand via de achterbrug. Anderen geven de voorkeur om het te doen met bijvoorbeeld een schroevendraaier en mogelijk via de gat in de bodem. Het is even prutsen en een handigheidje wat je moet ontwikkelen. Zelf haak ik de ketting eerst aan één kant van het tandwiel vast. Daarna probeer ik het tandwiel te draaien en daarmee de rest van de ketting om het wieltje te leggen. Dat gaat meestal niet in één keer goed bij mij.

Maar zodra de ketting eromheen zit kan de Rohloff weer in de achterbrug zakken. Hierbij moet hij in een gat vallen (ik doe daar trouwens meestal even wat nieuw vet in).
Zodra de naaf weer op z'n plek zit, is het handig om de kettingspanner weer met z'n veer vast te zetten zodat de kans op aflopen van de ketting op, bijvoorbeeld het voorste tandwiel, wordt verkleind.

Daarna moet de achterste ketting weer om de naaf gelegd worden. Dan weer op de kettingpanner leggen.

Het deksel erop leggen is een lastig karwei. Je moet namelijk zorgen dat de eerder genoemde pennetjes op hun plek komen, dat de 5 schroefgaten (gele schroeven) ook weer recht tegenover het gat komen te zitten en dat de kettingspanner van de achterbrug weer netjes met het bovenste uiteinde in de achterbrug haakt op de plek waar dat hoort. Ik gebruik hiervoor vaak even een dunne schroevendraaier om het asje van de spanner op de juiste plek te drukken.

Heb je dat voor elkaar, dan kan het deksel dicht gedrukt worden. Dan is het een kwestie van in de omgekeerde volgorde alle schroeven weer op hun plek te draaien.

Je hebt trouwens 3 verschillende lengtes schroeven. De gele zijn de langste. De rode schroeven rondom de achterbrug zijn de kortste. Dan heb je nog de 2 die in het midden van de brug zitten (ook rode), die zitten er qua lengte tussenin.

Kijk wel uit met het aandraaien van de schroeven. Te los en je kan het deksel en de bak van de achterbrug voelen bewegen ten opzichte van elkaar. Te strak en de kans op afdraaien van de kop bestaat. Ik heb dat meer dan eens gehad. Dat kwam ook door een slechte serie schroeven vermoedelijk.

Ik hoop dat de lezer hier wat mee kan.

[update]

Nog even wat over de Rohloffnaaf:



De rode pijlen zijn de gaten waarin de 5 bouten zitten die aan de buitenkant van de achterbrug zichtbaar zijn.

De groene pijlen zijn de gaten waar de veertjes en de pennetjes in zitten

De naar zit zoals hij op de foto zit, niet goed om de achterbrug weer dicht te draaien. Hij moet met het paarse gedraaid worden tot de punt van de paarse gebogen pijl.
De rechte pijl loopt dan op de plek waar het zwarte deel zit wat aan de buitenkant van de achterbrug zichtbaar is.

Maar over de veertjes en de pennetjes:
Deze kan je dus uit de naaf halen. De hele ring met die gaatjes kan je eruit halen alleen doe ik dat liever niet, ook de pennetjes laat ik graag zitten. De reden hiervoor is dat er onder die ring met gaatjes een papieren 'pakking' ofzo zit. In ieder geval een kwetsbaar onderdeel. Als de pennetjes erin zitten, kan de boel niet draaien en is de kans op verdraaien/beschadigen van het papieren ding een stuk kleiner.